Τα πρώτα χρόνια ζωής και η σημασία τους

Μέσα από post και reels πολύ συχνά αναφέρομαι στην σημασία της γονεϊκότητας και της κάλυψης των συναισθητικών αναγκών.

Τόσο η γονεϊκότητα όσο και οι συναισθηματικές ανάγκες για πολλά από εμάς μπορεί να είναι λέξεις φορτισμένες αρνητικά, λέξεις χωρίς ή με διαστρεβλωμένο  περιεχόμενο. Ο λόγος της περισσότερες φορές είναι γιατί μεγαλώσαμε με γονείς που το στυλ γονεϊκότητας τους ήταν αδιάφορο, ανύπαρκτο, κακοποιητικό και η κάλυψη των αναγκών αυτών περιοριζόταν, εκφραζόταν και νοηματοδοτούνταν μέσα από  τα υλικά αγαθά και τις πεποιθήσεις των γονιών μας.

Πολύ συχνά στο πλαίσιο της ψυχοθεραπείας ακούω και νιώθω αυτή την νοηματοδότηση γύρω από την γονεϊκότητα και τις συναισθηματικές ανάγκες:

« Δεν με χτύπησαν ποτέ ήταν καλοί γονείς»

« Είχαν πολλά προβλήματα δεν μπορούσαν να κάνουν κάτι άλλο»

«Όχι, εκεί ήταν, απλά εγώ ήθελα να τα κάνω όλα μόνο μου, διάβαζα, ήμουν καλό παιδί, δεν χρειάστηκα ποτέ κάτι για να μου το δώσουν»

«Εντάξει, όχι βασικά ήταν οι κλασικοί γονείς, έτσι είναι όλοι»

 «Εμένα οι γονείς μου δεν μου στέρησαν τίποτα, είχα τα παιχνίδια μου, τα ιδιαίτερα μου, τις δραστηριότητες μου. Δεν μπορώ να τους προσάψω τίποτα»

«Μα τι μπορούσαν να κάνουν; Ήμουν ένα αγρίμι, συνέχεια τους προκαλούσα προβλήματα»

 

Φυσικά, οι περισσότεροι γονείς δεν ήταν ηθελημένα αδιάφοροι, απόντες ή προσανατολισμένοι στα υλικά αγαθά. Και εκείνοι με τη σειρά τους μεγάλωσαν με ένα αντίστοιχο γονεΐκό στυλ και όπως και εμείς πίστευαν ό,τι όντως κάνουν το καλύτερο που μπορούν. Όμως, η γνώση και η κατανόηση του γιατί, δεν είναι επαρκεί πια για να αλλάξει κάτι που έχει αποτυπωθεί μέσα μας συναισθηματικά και γνωστικά. Όσο και να λέμε ότι εμείς θα είμαστε διαφορετικοί γονείς. Η δύναμη του βιώματος, η δύναμη των πληγών που κουβαλάμε και η αέναη συνέχιση των δικών μας ακάλυπτων αναγκών είναι εκεί να διασφαλίσουν ότι άθελα μας, θα συνεχίσουμε να μεγαλώνουμε παιδιά με ακάλυπτες ανάγκες.

 

Η επιμονή μου λοιπόν, τόσο στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία όσο και μέσα από την ενότητα της γονεϊκότητας, έρχεται να βάλει ένα λιθαράκι στην  συνειδητή προσπάθεια όλων μας να είμαστε καλύτεροι γονείς. Για όσα δεν έχουν την δυνατότητα να δουλέψουν με τα εαυτά τους, αυτή η προσπάθεια αυτή πιστεύω ότι θα φωτίσει αρκετά κομμάτια και ίσως φέρει λίγο μεγαλύτερη κάλυψη των αναγκών, για τα ίδια και τα παιδιά τους.

 

Πότε ξεκινάει η καλή γονεϊκότητα; Είναι τα πρώτα χρόνια ζωής σημαντικά;

 

Από την αρχή. Τα πρώτα χρόνια ζωής είναι απίστευτα σημαντικά.

 Αυτό που συχνά ακούμε, «έλα είναι μωρό ακόμα δεν καταλαβαίνει ή άστο να κλάψει θα μεγαλώσουν τα πνευμόνια του, θα μάθει, θα συνηθίσει και δεν θα το θυμάται» ,«μην το κρατάς συνέχεια αγκαλιά θα κακομάθει»., ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ.

 

Τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι αλήθεια.

Άπειρες επιστημονικές μελέτες ξανά και ξανά καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα: ένα παιδί χρειάζεται από την αρχή τον συναισθηματικό συντονισμό και φροντίδα των γονιών του. Ένα μωρό δεν μπορεί να μάθει μόνο του να ρυθμίζει το συναίσθημα του. Ένα μωρό όπως εξαρτάται πλήρως για το αν και πότε θα τραφεί έτσι εξαρτάται πλήρως από τους γονείς του για να νιώθει αγάπη, ηρεμία, ασφάλεια, αποδοχή.

 

Η σημαντικότητα της εξ αρχής φροντίδας μπορεί να φανεί από άλλα παραδείγματα: π.χ.

  Τα εμβόλια τα κάνουμε από την αρχή δεν περιμένουμε το παιδί να αντιμετωπίσει τους ιούς μόνο του.

Όταν το παιδί αναπτυξιακά αναμένεται να μιλήσει, αν έχει δυσκολίες πάμε από την αρχή σε λογοθεραπεία. Δεν περιμένουμε να πάει δημοτικό για να ασχοληθούμε με το λόγο του, δεν περιμένουμε να λυθεί από μόνο του ή να το λύσει το παιδί.

 

Ξέρουμε πια ό,τι η απουσία συναισθηματικού συντονισμού και φροντίδας αποτυπώνεται στον εγκέφαλο και επηρεάζει και διαμορφώνει την ανάπτυξη του.

Ο τρόπος, το γονεΐκό στυλ με το οποίο θα προσεγγίσουν οι γονείς το παιδί, κυριολεκτικά διαμορφώνει τις δομές του εγκεφάλου του, ή αλλιώς, το «προγραμματίζει» με βάση την φροντίδα που λαμβάνει.

Το προγραμματίζει να αντιλαμβάνεται, κωδικοποιεί, να νοηματοδοτεί αυτό που συμβαίνει και πάνω σε αυτόν το προγραμματισμό μεγαλώνει και νοηματοδοτεί το εαυτό του και τις σχέσεις του με τα άλλα.

Για παράδειγμα οι σύντροφοι που θα επιλέξει, η σύνδεση με μαζί τους θα έχει ευθεία σχέση με τον προγραμματισμό αυτό, με το γονεϊκό στυλ.

Είναι όντως τόσο τρομακτικό όσο το διαβάζετε.

Ένα παιδί που μεγαλώνει σε ένα αδιάφορο, απόμακρο, ανύπαρκτο, παραμελητικό ή κακοποιητικό περιβάλλον έχει προγραμματιστεί να επιβιώνει και να αντιλαμβάνεται τα πάντα μέσα από αυτό το φίλτρο, αντιμετωπίζει πολλές δυσκολίες στο μέλλον σε ψυχολογικό ή και σωματικό επίπεδο και φυσικά θα ήταν ένα τελείως διαφορετικό παιδί, αν οι γονείς του είχαν υπάρξει αρκετά καλοί γονείς.

 

Αν με όσα έχει διαβάσει συμφωνείς ότι η γονεϊκότητα και οι συναισθηματικές ανάγκες δεν είναι τελικά απλές έννοιες,που εμείς οι ψυχολόγοι τις κάνουμε σύνθετες, αν κάπως κατανοείς έστω και λίγο τη σοβαρότητα και τον κρίσιμο ρόλο που θα παίξουν στη ζωή του παιδιού σου, συντονίσου μαζί μου σε αυτό το ταξίδι.

 

Αν έχεις σκέψεις, προβληματισμούς, ερωτήσεις, συγκεκριμένες απορίες, μην διστάσεις. Στείλε μου ένα μήνυμα, γράψε στα σχόλια, έλα από κοντά να το συζητήσουμε.

Το παιδί σου αξίζει όλο τον χρόνο και την ενέργεια που θα καταβάλεις.

 

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν αυτό το ταξίδι μαζί, με πρώτη στάση τον δεσμό προσκόλλησης.