Το θυμωμένο παιδί

Ο Θυμός είναι το αγαπημένο μου συναίσθημα και την ίδια στιγμή, το πιο παρεξηγημένο και ενοχοποιημένο συναίσθημα της κοινωνίας.

Με δυσκολία το ανεχόμαστε όταν το νιώθουμε, όταν το εκφράζουμε, πόσο μάλλον, όταν το παιδί μας, που λατρεύουμε και προσπαθούμε να μεγαλώσουμε, αποφεύγοντας τα λάθη των δικών μας γονιών, θυμώνει μαζί μας.

Εκείνες τις στιγμές νομίζω, γονατίζουμε.

Ακόμα και εγώ, που αγαπώ το θυμό.

Γιατί θυμώνει μαζί μου; Γιατί μου λέει να φύγω; Γιατί με επιδεικτικό τρόπο αγκαλιάζει κάποιον άλλο; Τι έκανα λάθος; Μήπως υπάρχει κάποιο πρόβλημα; Το κάνει επίτηδες! Προσπαθεί να μου σπάσει τα νεύρα.

Δεν με αγαπάει. Το έχω κακομάθει.

Οι σκέψεις και τα ερωτήματα, παιρνούν με τρομερή ταχύτητα απο το κεφάλι μας, ερωτήματα που μπορούμε για λίγο να τα καταλαγιάσουμε, αλλά επιστρέφουν με την ίδια θέρμη, την επόμενη φορά που το λατρεμένο πλάσμα μας, θα θυμώσει πάλι μαζί μας.

Αν είσαι γονέας και ιδιαίτερα γονέας μικρού παιδιού, κάποιο κομμάτι σου, φωνάζει «ναι!!! Ξέρω ακριβώς για τι πράγμα μιλάς».

Νομίζω, εν μέρει το πρόβλημα ξεκινάει στο πως όλοι έχουμε διδαχθεί, ότι ο θυμός είναι πρόβλημα. Είναι πρόβλημα κάποιος να θυμώνει. Σκεφτείτε το, ανεξαρτήτως αν εκλογικευμένα θα λέγαμε ό,τι είναι ένα συναίσθημα, βιωματικά, θεωρούμε το θυμό πρόβλημα.

Πρόβλημα γιατί στεναχωρεί τους άλλους, πρόβλημα γιατί μπορεί να μας εκθέσει, πρόβλημα γιατί θα παρεξηγηθούμε, πρόβλημα γιατί θα χάσουμε το δίκιο μας, πρόβλημα γιατί θα ενοχλήσουμε. Αναλογιστείτε λίγο την παιδική σας ηλικία. Πόσες φορές είχατε ακούσει ως παιδιά « Στεναχώρησες την μαμά, τι κατάλαβες τώρα;» ή « Δεν έχει σημασία αν είχες δίκιο. Τόσο που φώναζες το έχασες» ή «Τι θα νομίζει κανείς για εμάς, αν σε ακούσει έτσι;» ή στην χειρότερη περίπτωση ούτε λόγια, ούτε ενοχοποίηση αλλά σωματική βία γιατί απλά θυμώσατε;

Έχουμε βιωματικά μάθει πόσο πρόβλημα είναι για τους άλλους ο θυμός. Όταν λοιπόν το παιδί μας, έρχεται θυμωμένο σε μας, αυτόματα ξυπνάει η βιωματική εμπειρία, «υπάρχει πρόβλημα εδώ».

Πόσο με θυμώνει αυτό! Και παρόλο που μεγαλώνουμε, εκπαιδευόμαστε, μαθαίνουμε, εξελισσόμαστε, αρκεί ένα «Φύγε, δεν σε θέλω» και επιστρέφουμε εκεί που έγινε το λάθος. Εκεί, που μας έμαθαν κάτι λάθος.

Ο Θυμός δεν είναι πρόβλημα. Κανένα συναίσθημα δεν είναι πρόβλημα. Ίσα ίσα θα έλεγα, είναι η λύση των προβλημάτων. Τα συναισθήματα μας είναι η πυξίδα μας και η έκφραση τους είναι η κατεύθυνση που πρέπει να κινηθούμε για την κάλυψη των συναισθηματικών αναγκών.

Και κάπου εδώ συνειδητοποιείς, πως τελικά η βιωματική σου εμπειρία δεν περιορίζεται στο ότι είναι πρόβλημα ο θυμός, αλλά όλα τα συναισθήματα. Είναι δύσκολο να το χωρέσεις μέσα σου, άπαξ και το συνειδητοποιήσεις.

Πίσω στο παιδί όμως.

Εφόσον ο θυμός είναι η πυξίδα και η έκφραση του είναι η κατεύθυνση της λύσης, δεν έχουμε παρά να ακούσουμε το παιδί και να καταλάβουμε τι προσπαθεί να μας πει. Αυτό θα έκανε και ο παιδοψυχολόγος στο ιδιωτικό του γραφείο.

Φυσικά, όσο πιο μικρό είναι το παιδί, και όσο λιγότερο εκφράζουμε και αναγνωρίζουμε τα συναισθήματα στο σπίτι, τόσο πιο εύκολο για το παιδί, να βιώνει με έντονο και ίσως δυσλειτουργικά τα συναισθήματα του, απλά και μόνο γιατί δεν το διδάξαμε πως να τα ρυθμίζει.

Ανεξαρτήτως όμως, το συναίσθημα είναι η πυξίδα και η έκφραση του η κατεύθυνση που υποδεικνύει τη λύση.

Έχει νόημα να το κάνετε mantra.

Αν λοιπόν το παιδί λέει «Φύγε, δεν σε θέλω» ποια είναι η κατεύθυνση; Μην απελπίζεστε, τις πρώτες φορές, θέλει λίγο αναστοχασμό. Τι έχει αλλάξει; Τι έχει συμβεί; Τι γινόταν λίγο πριν το εκφράσει το παιδί; Έχει αποκτήσει καινούργιο αδερφάκι; Λείπετε περισσότερες ώρες στη δουλειά; Δίνατε προσοχή σε κάποιο άλλο παιδάκι; Σκεφτείτε το και θα καταλάβετε ποια είναι η λύση.

Τις περισσότερες φορές ο θυμός, κρύβει απο πίσω του ένα άλλο συναίσθημα. Κρύβει στεναχώρια, πόνο, ζήλια, φόβο. Βάλτε τα τώρα όλα μαζί στην εξίσωση. Αν το παιδί ζηλεύει, στεναχωριέται, φοβάται και θυμώνει λέγοντας «φύγε, δεν σε θέλω» η έκφραση αυτή, μας επιτρέπει να μάθουμε πως νιώθει το παιδί μας και να του δώσουμε αυτό που πραγματικά χρειάζεται προσοχή, υπομονή, καθησυχασμό, ασφάλεια, όρια. Μας επιτρέπει να είμαστε αρκετά καλοί γονείς, καλύπτοντας τις συναισθηματικές του ανάγκες.

Και όταν το κάνουμε, ως δια μαγείας, το παιδί μας, επιστρέφει στην ασφάλεια του δεσμού που ξέραμε, στην κάλυψη των αναγκών του.

Το θυμωμένο παιδί είναι ένα παιδί που παλεύει να επικοινωνήσει το πως νιώθει, που θέλει να πάρει την φροντίδα και προσοχή των γονιών του. Είναι το παιδί που δυσκολεύεται και απευθύνεται στους γονείς του, με όλη την συγκινητική σιγουριά και την αυτοπεποίθηση ό,τι μπορεί με ασφάλεια να το κάνει και να πάρει αυτό που χρειάζεται.

Αγαπήστε το θυμωμένο παιδί στο σπίτι σας και αγαπήστε το θυμωμένο παιδί μέσα σας.

Είναι αν μη τι άλλο το παιδί που πιστεύει ό,τι υπάρχει ελπίδα και χώρος.

Ας μην μεταβιβάσουμε το τραύμα μας, στα πολύτιμα παιδιά μας.